რბილი ქსოვილების სარკომა

რას წარმოადგენს რბილი ქსოვილების სარკომა, რა სიმპტომებით ვლინდება, როგორ ხდება დიაგნოსტირება და მკურნალობა — ამ თემაზე გვესაუბრება კლინიკური ონკოლოგიის ინსტიტუტის ონკოლოგი ნათია მამადაშვილი.

 

რბილი ქსოვილების სარკომა (Soft Tissue Sarcoma) არის იშვიათი ავთვისებიანი სიმსივნე, რომელიც ვითარდება ორგანიზმის რბილ ქსოვილებში — კუნთებში, ცხიმში, შემაერთებელ ქსოვილში, სისხლძარღვებში ან ნერვების გარსებში. ეს სიმსივნეები შეიძლება წარმოიშვას სხეულის ნებისმიერ ნაწილში, თუმცა უფრო ხშირად გვხვდება კიდურებში, მუცლის ღრუში ან გულმკერდის არეში.

 

გავრცელება და რისკ-ფაქტორები

 

რბილი ქსოვილების სარკომა საკმაოდ იშვიათია და ყველა ავთვისებიანი სიმსივნის დაახლოებით 1%-ს შეადგენს.

 

რისკ-ფაქტორებია:

• გენეტიკური მუტაციები – მემკვიდრეობითი სინდრომები (მაგ., Li-Fraumeni სინდრომი);

• რადიაციული ზემოქმედება – რადიაციული თერაპიის შემდეგ სარკომის განვითარების რისკი იზრდება;

• ქიმიური ნივთიერებები – ზოგიერთი ქიმიკატი (მაგ., ჰერბიციდები, ვინილის ქლორიდი);

• სუსტი იმუნური სისტემა – მაგალითად, ორგანოების ტრანსპლანტაციის შემდეგ;

• ტრავმა.

 

სიმპტომები

 

პირველ სტადიაზე სარკომა ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს. სიმპტომები ვითარდება მას შემდეგ, რაც სიმსივნე იზრდება და ზეწოლას ახდენს გარშემო მდებარე ქსოვილებსა და ორგანოებზე:

• უმტკივნეულო, ნელა მზარდი წარმონაქმნი კანქვეშ;

• ტკივილი ან დისკომფორტი;

• შეშუპება;

• მუცლის ღრუში მდებარეობისას – მადის დაქვეითება, წონის კლება, ნაწლავების მუშაობის დარღვევა.

 

დიაგნოსტიკა

 

დიაგნოზის დასადგენად გამოიყენება:

• ულტრაბგერითი კვლევა, რენტგენი;

• MRI და CT – სიმსივნის ზუსტი ზომისა და მდებარეობის დასადგენად;

• ბიოფსია – აუცილებელია საბოლოო დიაგნოზის დასასმელად.

 

მკურნალობა

 

მკურნალობის ტაქტიკა დამოკიდებულია სიმსივნის ზომაზე, ტიპსა და გავრცელებაზე:

• ქირურგიული ჩარევა – მთავარი მეთოდი, სიმსივნის სრული ამოკვეთა;

• რადიაციული თერაპია – ოპერაციამდე ან ოპერაციის შემდეგ;

• ქიმიოთერაპია – განსაკუთრებით მეტასტაზების არსებობისას;

• იმუნოთერაპია.

 

პრევენცია

 

სარკომის სპეციფიკური პრევენცია არ არსებობს, თუმცა რეკომენდებულია:

• ჯანმრთელი ცხოვრების წესის დაცვა;

• ქიმიური ნივთიერებებისგან დაცვა;

• რეგულარული სამედიცინო შემოწმება.

 

დასკვნა

 

რბილი ქსოვილების სარკომა იშვიათი, მაგრამ სერიოზული ავთვისებიანი სიმსივნეა. ადრეული დიაგნოსტიკა და სწორად შერჩეული მკურნალობა მნიშვნელოვნად ზრდის გამოჯანმრთელების შანსებს.