ავტორი: აბო გაჩეჩილაძე, ონკოქირურგი

ხორხის კიბო სტატისტიკურად თავისა და კისრის მიდამოს ავთვისებიანი სიმსივნეთა შორის მე-3 ადგილზეა, კანისა და ფარისებრი ჯირკვლის ავთვისებიანი სიმსივნეების შემდეგ.

სტატისტიკა

• ავთვისებიანი სიმსივნეების საერთო რაოდენობიდან:
  • მამაკაცებში ხორხის კიბო მე-11 ადგილს იკავებს, ხოლო ქალებში – მე-17 ადგილს.
  • მამაკაცები 19,5-ჯერ უფრო ხშირად ავადდებიან, ვიდრე ქალები.
  • ავადობის საშუალო ასაკი 60-65 წელია.
  • ხორხის ავთვისებიანი სიმსივნეების 98%-ს ხორხის კიბო შეადგენს, მხოლოდ 2%-ს – სხვა ავთვისებიანი სიმსივნეები.

გამომწვევი მიზეზები

ხორხის კიბოს განვითარებაში განსაკუთრებული როლი აქვს კიბოსწინარე დაავადებებს, რომლებიც ორ ჯგუფად იყოფა:

1. ობლიგატური კიბოსწინარე დაავადებები – ისეთები, რომლებიც ხშირად გადაგვარდებიან ავთვისებიან სიმსივნედ:
   • ხორხის პაპილომა
   • მორეციდივე პაპილომატოზი
   • პაქიდერმია
   • დისკერატოზი
2. ფაკულტატური კიბოსწინარე დაავადებები – რომლებიც შესაძლოა ავთვისებიან სიმსივნედ გადაიქცეს:
   • კონტაქტური ფიბრომა
   • ადენომა
   • ანგიომა
   • კონტაქტური წყლულები ხმოვან იოგებზე
   • ხორხის პარკუჭის კისტები
   • ნაწიბუროვანი დაზიანება (ტუბერკულოზი, სიფილისი)
   • ხორხის დამწვრობა

გარდა კიბოსწინარე დაავადებებისა, ხანგრძლივი ლარინგიტიც მნიშვნელოვან როლს ასრულებს, რაც ხშირად თამბაქოსა და ალკოჰოლის ჭარბი მოხმარებითაა გამოწვეული.

სიმპტომები და გამოვლინება

ხორხის კიბოს კლინიკური ნიშნები დამოკიდებულია სიმსივნის ლოკალიზაციაზე, ზომაზე, გავრცელებაზე და ზრდის ტიპზე. საწყის ეტაპზე სიმპტომები შესაძლოა საერთოდ არ იყოს, თუმცა შემდეგი ნიშნები ვლინდება:

• ხორხის არეში დისკომფორტი და უცხო სხეულის შეგრძნება
• ხმის ტემბრის ცვლილება
• მუდმივი მშრალი ხველა
• ყლაპვის დროს ტკივილი, რომელიც ყურშიც გადაეცემა
• სუნთქვის გაძნელება
• უსიამოვნო სუნი პირის ღრუდან

დიაგნოსტიკა

ხორხის კიბოს დიაგნოზი დასტურდება სხვადასხვა კლინიკურ-ლაბორატორიული და ინსტრუმენტული კვლევებით:

• არაპირდაპირი ლარინგოსკოპია
• ფიბროლარინგოსკოპია
• სტრობოსკოპია
• კომპიუტერული ტომოგრაფია (CT)
• მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია (MRI)
• ბიოფსია და ციტოლოგიური კვლევა

მეტასტაზების გამოსავლენად დამატებით ტარდება:

1. გულმკერდის რენტგენოგრაფია
2. გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფია
3. მუცლის ღრუს ულტრასონოგრაფია
4. მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია

მკურნალობა

ხორხის კიბოს მკურნალობის მეთოდები მოიცავს:

• სხივურ თერაპიას
• ქირურგიულ მკურნალობას
• ქიმიოთერაპიას
• კრიოთერაპიას
• ლაზეროთერაპიას

ქირურგიული ჩარევები იყოფა ორ ტიპად:

1. ორგანოსშემანარჩუნებელი ოპერაციები:
   • ენდოლარინგეალური ლაზერული დესტრუქცია
   • ქონდრექტომია
   • ხორხის წინაგვერდითი რეზექცია
   • ხორხის იოგზედა ჰორიზონტალური რეზექცია
2. არაორგანოსშემანარჩუნებელი ოპერაციები:
   • ლარინგექტომია (ხორხის მთლიანად ამოღება)
   • ჰემითირეოიდექტომია, თირეოიდექტომია (ფარისებრი ჯირკვლის ამოღება სიმსივნის გავრცელების შემთხვევაში)
   • ფასციალურ-ფუტლიარული ლიმფადენექტომია ან კრაილის ოპერაცია მეტასტაზების არსებობისას

პროგნოზი

პროგნოზი დამოკიდებულია სიმსივნის ზომაზე, ლოკალიზაციაზე, გავრცელებაზე და დიფერენცირების ხარისხზე.

რეაბილიტაცია

რეაბილიტაციის პროცესში ჩართულნი არიან ფსიქოლოგები და ლოგოპედები, რაც პაციენტებს სოციალურ ადაპტაციაში ეხმარება.